در مورد استرس و درمان آن بیشتر بدانید

استرس را می‌توان به‌عنوان نوعی تغییر که باعث اعمال فشار فیزیکی، عاطفی یا روانی بر بدن می‌شود تعریف کرد. اگرچه همه افراد تاحدی استرس را تجربه می‌کنند، اما افزایش بیش‌ازحد آن می‌تواند رفاه زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
داشتن درک روشنی از تأثیر استرس بر سلامت جسمی و روانی مهم است، همچنین باید بدانید که سلامت روانی و جسمی شما چگونه بر سطح استرس شما تأثیر می‌گذارد تا بتوانید از بهترین مسیر برای کنترل و درمان آن تحت نظر روانپزشک یا روانشناس اقدام کنید. گاهی اوقات بهترین راه برای مدیریت استرس، تغییر وضعیت است. در مواقع دیگر، بهترین استراتژی، تغییر نحوه واکنش شما به موقعیت است. در این مطلب به طور کامل به مسئله استرس و درمان آن خواهیم پرداخت.

علائم و نشانه‌های استرس

استرس ممکن است حاد یا مزمن باشد و هر دو این شرایط می‌توانند منجر به بروز علائم مختلفی شوند. روانپزشک برای تشخیص استرس و درمان آن به‌دنبال علائمی مانند موارد زیر است:
• تغییرات در خلق‌وخو
• کاهش میل جنسی
• اسهال
• مشکل در خوابیدن
• مشکلات گوارشی
• سرگیجه
• دندان‌قروچه
• سردرد
• کاهش انرژی و خستگی مزمن
• تنش عضلانی به‌خصوص در ناحیه گردن و شانه‌ها
• درد جسمی بی‌دلیل
• تپش قلب
• لرزش بی‌دلیل بدن

تجربه نشان داده است که تشخیص استرس و درمان آن خیلی هم ساده نیست. به‌همین‌دلیل، اگر فکر می‌کنید استرس ممکن است بر زندگی شما تأثیر منفی بگذارد، چند نشانه وجود دارد که باید مراقب بروز آن‌ها باشید:
• نشانه‌های روانشناختی مانند مشکل در تمرکز، نگرانی، اضطراب و مشکل در یادآوری مسائل مختلف
• نشانه‌های عاطفی مانند عصبانیت، بدخلقی یا ناامیدی مداوم
• نشانه‌های جسمی مانند فشار خون بالا، تغییر وزن، سرماخوردگی یا ابتلا به عفونت‌های مکرر و تغییر در چرخه قاعدگی و میل جنسی
• نشانه‌های رفتاری مانند مراقبت ضعیف از خود، عدم اختصاص زمان برای انجام کارهایی که از آن‌ها لذت می‌برید یا تکیه بر مواد مخدر و الکل برای مقابله با استرس و درمان آن

علل بروز استرس

مسائل مختلفی در زندگی مانند کار، امور مالی، رابطه زناشویی، فرزندپروری و دیگر مسائل روزمره وجود دارند که می‌توانند باعث بروز استرس شوند. در واقع، استرس می‌تواند واکنش بدن را به یک تهدید یا خطر تحریک کند. این مسئله به‌عنوان پاسخ جنگ‌وگریز شناخته می‌شود.
در طی این واکنش، هورمون‌های خاصی مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می‌شوند. در نتیجه ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند، روند هضم مواد غذایی کند می‌شود، خون‌رسانی به عضلات اصلی بدن کم می‌شود و سایر عملکردهای عصبی خودمختار تغییر پیدا می‌کنند تا بدن انرژی و قدرت مقابله پیدا کند.

آیا استرس نیاز به درمان دارد؟

استرس می‌تواند منجر به بروز برخی عادات ناسالم شود که تأثیر منفی بر سلامتی شما دارند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد با خوردن زیاد یا سیگار کشیدن با استرس مزمن خود کنار می‌آیند. این عادات ناسالم به بدن آسیب می‌رسانند و در درازمدت مشکلات بزرگتری ایجاد می‌کنند. به ‌همین‌ دلیل، توجه به استرس و درمان آن باید جزو اولویت‌های زندگی شما باشد.
اصولا این اختلال ابتدا به کمک روان‌درمانی تحت نظر روانشناس درمان می‌شود. اگر روش‌های روان‌شناختی موثر واقع نشدند، باید درمان دارویی نیز به‌صورت هم‌زمان توسط روانپزشک آغاز شود. اخیرا نیز اثرات مفید طب مکمل و جایگزین (CAM) برای استرس و درمان آن ثابت شده است. در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.

روان‌درمانی

برخی از اشکال درمانی که ممکن است در بهبود علائم استرس مفید باشند شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT) و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBSR) هستند. در واقع CBT بر شناسایی و تغییر الگوهای تفکر منفی تمرکز دارد، درحالی‌که MBSR از مدیتیشن و ذهن‌آگاهی برای کمک به کاهش سطح استرس استفاده می‌کند.

دارودرمانی

گاهی اوقات ممکن است برای رفع برخی از علائم خاص مرتبط با استرس، دارو تجویز شود. این داروها ممکن است شامل داروهای خواب‌آور، ضد اسیدها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب باشند.

طب مکمل و جایگزین

معمولا در این روش از رویکردهایی مانند طب سوزنی، رایحه‌درمانی، ماساژدرمانی، یوگا و مدیتیشن برای کاهش استرس استفاده می‌شود.

نحوه صحیح مقابله با استرس

اگرچه در دنیای امروز استرس امری اجتناب‌ناپذیر است، اما می‌توان آن را با راهکارهای زیر کنترل کرد.
• سعی کنید ورزش منظم داشته باشید. فعالیت بدنی تاثیر زیادی بر مغز و بدن شما دارد. چه از تای‌چی لذت ببرید و چه شروع به دویدن روزانه کنید، ورزش استرس را کاهش می‌دهد و بسیاری از علائم مرتبط با آن را بهبود می‌بخشد.
• مراقب خودتان باشید. گنجاندن فعالیت‌های خودمراقبتی منظم در زندگی روزمره برای مدیریت استرس ضروری است. بیاموزید که چگونه از ذهن، بدن و روح خود مراقبت کنید و چگونه خود را برای داشتن بهترین زندگی تجهیز کنید.
• ذهن‌آگاهی را تمرین کنید. با تمرینات ذهن‌آگاهی کشف کنید که چگونه در طول روز با هوشیاری بیشتری زندگی کنید تا قدرت تمرکز شما افزایش پیدا کند.

سخن آخر

بنابراین استرس و درمان آن مسئله مهمی است و نباید به‌راحتی از آن گذر کرد. دقیقا مشابه افسردگی که نیاز به مدیریت فوری دارد تا به حالت مزمن تبدیل نشود. حتما در این زمینه با روانشناس یا روانپزشک خود مشورت کنید.

منابع:

https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11874-stress
https://www.medicalnewstoday.com/articles/145855
https://www.verywellmind.com/stress-and-health-3145086#:~:text=Stress%20is%20not%20a%20distinct,been%20caused%20by%20chronic%20stress